Als ze thuis komen van de World Gymnaestrada is het avontuur voor de Zuid-Afrikaanse afvaardiging nog lang niet voorbij. Dan nog wacht een belangrijke taak. ,,Dan kunnen ze hun ervaringen delen, met klasgenootjes, met vriendinnen. En vertellen over deze wereld. Dat zal anderen inspireren. Zij zullen ook wat van de wereld willen zien en hard gaan werken om dat te realiseren. Deze groep heeft dat al ervaren. Het is voor sommigen een enorm lange reis geweest om hier te komen.”
Door Edward Swier
Ze zijn zojuist, met z’n allen, op de foto gegaan met World Gymnaestrada-mascotte Gymba. De groep sporters en begeleiders uit Zuid-Afrika telt 165 personen. Donovan Jurgens (president van Gymnastics South Africa), Head of Delegation Caren Henry en development manager Marta Heri voeren de groep aan. Ze vertellen het verhaal van een natie die zich opricht na een lange, moeilijke geschiedenis. En nog altijd is lang niet alles koek en ei in Zuid-Afrika. ,,We hebben nog heel wat problemen op te lossen. Werkeloosheid, corruptie, discriminatie op basis van geslacht, en zo kan ik nog wel even doorgaan’’, aldus Marta Heri.
Lang bestond in Zuid-Afrika de Apartheid, waarbij er een onderscheid werd gemaakt op basis van huidskleur. Waar voor andere deelnemende landen het logisch is dat op de World Gymnaestrada het niet uitmaakt welk geloof, geslacht, culturele achtergrond of ras je hebt, was dat voor Zuid-Afrikanen lang allesbehalve vanzelfsprekend. Donovan Jurgens: ,,Bij ons heeft rassengelijkheid lange tijd niet bestaan. Mensen groeien apart van elkaar op, sociale cohesie in Zuid-Afrika bestond niet.”
Nu is dat allemaal anders. De vijf groepen die in Amsterdam optreden hebben alle sporters met verschillende huidskleuren in de gelederen. ,,Onze afvaardiging is een afspiegeling van de Rainbow-nation”, zegt Marta Heri.
Donovan Jurgens: ,,Al onze groepen zijn nu mixed. Niet dat dat overigens vanuit onze federatie wordt geëist. Het is juist zo positief dat die samensmelting als vanzelf gaat. Overigens, het is vanuit de overheid wel het verzoek aan sportclubs om zo inclusief mogelijk te zijn.”
Net als voor de delegaties uit andere landen geldt voor de Zuid-Afrikaanse ploeg dat het ,,maken van nieuwe vriendschappen’’ een belangrijke factor is waarom ze zo vol zijn van de World Gymnaestrada. ,,Het is ongelooflijk dat het soms wel twintig minuten duurt van de entree tot één van de podia, niet omdat de afstand zo groot is maar omdat je oude én nieuwe vrienden tegen het lijf loopt.” Nu de week vordert wil iedereen bovendien kleding ruilen, en met name het trainingspak van de Zuid-Afrikanen – met twee opvallende mouwen – is in trek. Het Ndebele-volk staat bekend om zijn uitbundige gekleurde, geometrische ontwerpen. En dat springt ook in Amsterdam in het oog. Jurgens: ,,Iedereen wil, vanaf dag één al, met ons ruilen. Sommigen hebben twee trainingspakken bij zich, anderen moeten het met ééntje doen en twijfelen nog of ze willen ruilen.”
Het is voor velen ook een flink prijzige trip natuurlijk. Menig fundraiser is thuis gehouden om het geld voor de reis naar Europa bijeen te sprokkelen. Dat het deze groep gelukt is, stemt Jurgens trots. ,,Maar het geeft ook een verantwoordelijkheid. Straks thuis moeten ze anderen inspireren. Deze reis is voor sommigen al lang geleden begonnen, met het dromen van deelname en het verzamelen van het geld ervoor, maar die reis gaat hierna door. Ik noem ze altijd onze ambassadeurs. Hier vertegenwoordigen ze Zuid-Afrika en straks thuis kunnen ze over de wereld van de gymnastiek, over hun avonturen aan de andere kant van de wereld, vertellen.”
Inam Elizabeth Nicol, Jemma Van der Mescht en Emma Jack zitten samen in All Starz Academy, één van de vijf groepen die Zuid-Afrika afvaardigen. Ze wonen in de provincie Oost-Kaap, in een gebied dat Marta Heri omschrijft als ,,landelijk. De dorpen en steden daar liggen ver uit elkaar, het is er erg afgelegen.” Als ze op school vertellen over dit gymsportavontuur weten ze dat klasgenoten met open mond luisteren. Marta: ,,Heel veel van deze meisjes waren nog nooit in het buitenland geweest, zitten voor het eerst in een vliegtuig, hadden tot voor kort geen paspoort of ID-kaart. Net als hun klasgenoten. Het is voor een Zuid-Afrikaans kind niet vanzelfsprekend om naar het buitenland te gaan, velen zullen het helaas ook niet meemaken.”
Inam, Jemma en Emma kijken hun ogen uit. En er volgt nog veel meer. Want donderdagavond gaat het hele gezelschap met een rondvaartboot door de grachten. ,,We hebben ons er al over verbaasd dat er zulke smalle, maar hele hoge huizen staan.”
,,Het is hier echt geweldig, we maken een heleboel nieuwe dingen mee’’, zegt Jemma als gevraagd wordt naar de hoogtepunten. ,,En we maken veel nieuwe vrienden’’, voegt Emma toe. Inam weet nog een heel specifiek punt aan te stippen. ,,Het mooiste? Het eten hier. Zonder twijfel.” De andere meiden wisten dat ze dat zou zeggen, Inam is duidelijk een liefhebber. ,,Maar ik heb zelden zó lekker gegeten.”
